Κάποιες σκέψεις για τα βιβλία της ιστορίας..

Καλά, το σκεφτήκαμε σοβαρά;

Ας το ξανασκεφτούμε λίγο λέω, και ας αναρωτηθούμε ποιος ο σκοπός του "βιβλίου" σε ένα μάθημα ιστορίας: Απλά δεν είναι άλλος από το "να διδάξει".

Ξεχνούμε, φαίνεται, πως η κριτική σκέψη ΔΕ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΑΛΛΑ ΜΑΘΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ.

Και η διαφορά είναι τεράστια! Γιατί έχει σημασία τι νόημα προσδίδουμε στη διδασκαλία και τι νόημα προσδίδουμε στη μάθηση. Παρόλο που η γλώσσα δεν είναι το δυνατό μου σημείο όσο κι' αν την αγαπώ ως εργαλείο επικοινωνίας και όχι μόνον (!) (όχι όμως προκοπής οικονομικής και ανόδου επαγγελματικής) θα αποτολμήσω να κάνω ένα λογοπαίγνιο: ανεξάρτητα από το αν η "διδασκαλία" προέρχεται από το ασκώ-γνώση ή δίδω-καλό ή δίδω-άσκηση δεν έχει σημασία γιατί όλα αυτά σήμερα είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη του νέου ανθρώπου. Με την άσκηση της κριτικής σκέψης λοιπόν θέλουμε να φτιάξουμε ανθρώπους ελεύθερους και ανεξάρτητους, αυτενεργούς και χρηστούς.  

Γι' αυτό φυσικά δε θα δώσουμε το βιβλίο στο μαθητή και θα του πούμε "μάθε το και θα σε εξετάσω στο τέλος της χρονιάς" αλλά ούτε και να περιμένουμε πως θα είναι τόσο ευφάνταστο και ελκυστικό αυτό το βιβλίο που θα σαγηνέψει το μαθητή και δε θα ξεκολλήσει από πάνω του μόλις το πάρει στα χέρια μέχρι να διαβάσει και το τελευταίο κόμμα, ώστε "να μάθει" αυτά που λέει ή να κάνει αυτά που προτείνει το βιβλίο.

Πιστεύω πως το βιβλίο της ιστορίας θα έπρεπε να είναι κάπως έτσι:

όχι δεν προσπαθώ να διασκεδάσω κανένα!

ούτε ειρωνεύομαι καμία θέση. Απλά προσπαθώ να στηρίξω μια επιχειρηματολογία.

ακολουθείστε με λοιπόν:

Αναλογιστείτε απλώς, πως μόλις πάρει στα χέρια του ένας μαθητής αυτό το λευκό βιβλίο με τις εκατοντάδες άδειες σελίδες,

,

 είναι η γνώση του για την ιστορία της κύπρου, ή τουλάχιστον πρέπει να είναι, λευκή. θα του ζητήσουμε λοιπόν να γεμίσει μέχρι το τέλος της χρονιάς αυτές τις σελίδες μέσα από τη δική του έρευνα ώστε να φαίνεται μέσα από τα γραφώμενά του ο τρόπος που ίδιος εργάστηκε ώστε να φαίνεται και η δική του ανάπτυξη κρίσης.

Βέβαια αν έχει ήδη ανεπτυγμένη και τη δημιουργική του σκέψη μαζί με την κριτική τότε το βιβλίο στο τέλος της χρονιάς θα πρέπει να είναι κάπως έτσι:

Γιατί απλά: ΠΟΙΟΣ ΛΟΓΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΘΑ ΣΠΑΤΑΛΟΥΣΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΑΦΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ Ο Η/Υ;

έτσι απλά θα έσκιζε τις σελίδες (προσέξτε όχι και το πλαστικό επικάλυμμα) και θα τις έδινε για ανακύκλωση, ενώ θα φύλαγε το υπόλοιπο για να φτιάξει, ας πούμε, μια φωτογραφοθήκη!

Τώρα αν μέσα σε αυτή θα έβαζε το Μακάριο ή το Γρίβα δε ξέρουμε... εξαρτάται από τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα της δικής του έρευνας.

Ας σοβαρευτούμε λοιπόν...

Δε διδάσκεται μια επιστήμη το περιεχόμενο της οποίας δεν έχει προσδιοριστεί. Μπορεί όμως να προετοιμάσεις επιστήμονες που να είναι σε θέση να πάρουν την επιστημονική κοινότητα ένα βήμα παρά πέρα. 

Τα παιδιά μας θα είναι άξια διδακτορικού αν καλλιεργήσουν σε ικανοποιητικό βαθμό την κριτική τους σκέψη. Και αυτό είναι που χρειάζεται. 

Σε ένα ηλεκτρονικό πορτφόλιο να αποθηκεύονται όλες οι συζητήσεις, αναφορές κλπ. σε φόρα ηλεκτρονικά, μπλογκς, που έχουν συμμετάσχει ενεργά, να φαίνονται οι πηγές που βρήκαν, η σταδιακή αλλαγή στο λόγο, τα επιχειρήματα και στη σκέψη τους μέσα από την έρευνα που θα κάνουν καθ΄όλη τη χρονιά ώστε μέχρι να τελειώσουν το Λύκειο να έχουν τη δική τους τεκμηρειωμένη άποψη και όχι αυτή που δανείστηκαν από το κόμμα που ψήφιζε ο παππούς τους. 

Έτσι φτιάχνουμε πολίτες με άποψη και δεν αναπαραγάγουμε την κοινωνία του παρελθώντος με τα λάθη της μαζί. 

Τα βιβλία σεβαστά αλλά όταν πρόκειται για διδακτικά βιβλία που διαμορφώνουν ανθρώπους χρειάζεται προσοχή γιατί μπορεί και να παραμορφώνουν. 

- Αυτό τουλάχιστον έκαναν μέχρι σήμερα!

polis aniftos, εκπαιδευτικός