Αυτοκριτική για τον εορτασμό της 28ης Οκτώβρη

Αυτοκριτική για τον εορτασμό της 28ης Οκτώβρη

Παιδί πίστευα πως ο πόλεμος έρχεται να ανατρέψει την ειρήνη ξαφνικά όπως η καλοκαιρινή μπόρα μια ηλιόλουστη μέρα. Όπως ο πρώτος που έζησα, το '74.

Μεγαλώνοντας, διάβαζα πως ακολουθεί μια δύσκολη οικονομική κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή, τώρα όμως καταλαβαίνω πως δεν είναι όπως το ανακάτεμα της σούπας της ιστορίας για να δημιουργηθεί το νέο, αλλά είναι κάτι πιο πνευματικό, σχεδόν μεταφυσικό. 

Έρχεται όταν η απόσταση στα μυαλά των λόγιων, των καλλιτεχνών, των ποιητών, γενικά των διανοουμένων από τη μια και των στρατιωτικών, πολιτικών και γενικά των αστών από την άλλη δε γεφυρώνεται με την παιδεία και τα μήντια που οι δεύτεροι ελέγχουν και οι πρώτοι συμπληρώνουν, αλλά μεγαλώνει η απόσταση αυτή μπροστά στα μάτια του εργατικού κοινού. 

Και έπειτα έρχεται η αντίδραση, η αναταραχή, ο πόλεμος, η βία, η καταστολή, και όταν το κίνημα αυτό έχει περάσει, όταν η επανάσταση έχει για χιλιοστή φορά αποτύχει, είναι μέσα στο αναμάρτητο βλέμμα ενός παιδιού- τη μετεμψύχωση ενός ηρωικά πεσμένου επαναστάτη- που βλέπεις την υπόσχεση και την ελπίδα, πως το αίμα που κύλησε στη γη δε χάθηκε, αλλά μετουσιώθηκε σε ένα λουλούδι, που ένας νέος θα το κόψει ένα πρωινό για να το χαρίσει στην καλή του. Κι' όταν η κόρη το μυρίσει, σε ένα βιβλίο θα το φυλάξει για να  μετράει τις σελίδες. Κι' άμα πια αυτό ξεραθεί, το ανυποψίαστο από τη λήθη της γέννας παιδί με το αναμάρτητο βλέμμα γεμάτο απορία θα το συναντήσει νεκρό να φυλάει πιστό την τελευταία σελίδα. Και είναι τότε που θα μπει ο κόσμος και πάλι στην τροχιά του πολέμου ξεκινώντας από τα καλά, τρελά χρόνια της νιότης του. 

Κάπως έτσι, μεταφυσικά όπως είπα βλέπουν οι γενιές μας τον πόλεμο. Μα έτσι πρέπει νά ‘χουν τα πράγματα; Κάθε 20 χρόνια να σημαίνουν οι καμπάνες; Κάθε γενιά να ξεκινάει ένα πόλεμο;

Γιατί έτσι είμαστε 'μείς οι έλληνες, πολεμόβγαλτοι, χαροκαμένοι, πολεμοχαρείς. Γιατί γιορτάζουμε τις επετείους πολέμων με παρελάσεις και δοξολογίες. Από τα κόκαλα βγαλμένη των ελλήνων τα ιερά... ποτέ δε γιορτάζουμε τη λήξη ενός πολέμου, ποτέ την ειρήνη, αλλά την έναρξη. Ναι γιορτάζουμε τον πόλεμο... καρτερούμε μέρα νύχταν, να φυσήξει ένας αέρας... πότες θα κάνει ξαστεριά.. να κάνω μάνες δίχως γιους. Ενώ η ανθρωπότητα γιορτάζει πανηγυρικά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, λίγοι είναι οι έλληνες που θα σου πουν πότε είναι αυτή η μέρα. Αντίθετα γιορτάζουμε το “ηρωικό ΟΧΙ” όταν μπήκε και η ελλάδα στον πόλεμο. Αντί να θρηνούμε για τις εκαντάδες χιλιάδες θύματά μας, δοξάζουμε αυτούς που πολέμησαν. Αντί να θυμόμαστε τη φρίκη του πολέμου, την πείνα και τη δυστυχία που έφερε στον κόσμο η κατοχή, θυμόμαστε τον ηρωισμό με τον οποίο πολέμησαν στην Πίνδο. 

Και διδάσκουμε μέσα από το μάθημα της ιστορίας πως είμαστε πάντα τα θύματα -όπως μια έρευνα έδειξε πως κάνουν όλοι οι βαλκάνιοι λαοί. Πάντοτε οι άλλοι μας “εξαναγκάζουν” σε πόλεμο. Ίσως γι' αυτό να έχουμε την ανάγκη να ζωντανεύουμε τους νεκρούς μας. Να τους κάνουμε ήρωες, να τους ανασταίνουμε. 

Ναι πιστεύουμε πως ζουν και μας καθοδηγούν. Που μας οδηγούν όμως; Αναλογιστήκαμε ποτέ; Στο θάνατο ή στη ζωή; Μάλλον εκεί που έχουν πάει κι αυτοί. Κόρη πανώρια θα της πω άνοιξε τα φτερά σου και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ... Ένα 18χρονο παλικάρι, αντί να ονειρεύεται πως ν' αρπάξει με τα χέρια του τον κόσμο, ασπάζεται το θάνατο κρατώντας στο χέρι μια πατρόνα και νεκροφιλά τη ζωή του.

Αν ποτέ βγούμε από τη μαύρη πλευρά της ιστορίας, αν αφήσουμε ποτέ τη σπείρα του ολέθρου με ένα τίναγμα αυτό δε θα γίνει γιατί γνωρίσαμε την ιστορία μέσα από τα βιβλία που γράψαμε μεις. Αλλά αν ποτέ γνωρίσουμε πολύπλευρα την ιστορία μας, κυρίως μέσα από τα μάτια των άλλων. Όπως οι τρίτοι μας έχουν φωτογραφίσει. Γιατί με τα μάτια σου γνωρίζεις τον κόσμο. Είναι με τα μάτια των άλλων που γνωρίζεις τον εαυτό σου. Και αρκεί απλά μόνο να τους κοιτάξουμε. Να δούμε τι έχουν να μας πουν. Και τότε θα καταλάβουμε. Τότε θα πούμε πως είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε πορεία. Τότε θα καταστήσουμε τους εαυτούς μας ικανούς να γιορτάσουμε την ειρήνη και την ελευθερία. Γιατί θα έχουμε πάψει να τη χαραμίζουμε. Γιατί θα είμαστε πλέον άξιοι της όπως οι περισσότεροι άνθρωποι του πολιτισμένου κόσμου.

πόλης άν.